Όλοι ξέρουμε ότι η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα σπάει. Στην περίπτωση των παιδιών που είναι από τη φύση τους πιο ευαίσθητα και με λιγότερες άμυνες, η φράση αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Καμιά φορά όμως μέσα στην καθημερινότητα τείνουμε να την ξεχνάμε και άθελά μας να πληγώνουμε τα παιδιά μας.

 

Σε όποια ηλικία και αν είναι το παιδί μας και σε όποιο φύλο και αν ανήκει θα ήταν πολύ χρήσιμο να έχουμε όλοι οι γονείς συνεχώς στο μυαλό μας λέξεις και φράσεις που είναι καλό να αποφεύγουμε τη χρήση τους γιατί το άκουσμά τους πληγώνει. Η επανάληψή τους αφήνει ανεξίτηλα σημάδια στην παιδική ή τη νεανική ψυχή.

1.  «Οι άντρες δεν κλαίνε»Είναι πιθανό το μικρό αυτό αγόρι μεγαλώνοντας να μάθει να κρύβει και να εσωτερικεύει τα συναισθήματά του. Ανατρέφοντας το παιδί με αυτό το στερεότυπο αργότερα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στην προσωπική του ζωή.
2.  «Πρόσεξε μην μείνεις έγκυος!»Το κορίτσι που μεγαλώνει ακούγοντας αυτά τα λόγια αναπτύσσει ένα φόβο απέναντι στα αγόρια και στη σεξουαλική ζωή. Σαφώς είναι πολύ σημαντικό να αποφευχθεί μια εγκυμοσύνη αλλά αυτό μπορεί να γίνει συμβουλεύοντας το παιδί για τα μέτρα προφύλαξης και όχι εκφοβίζοντάς το και ενοχοποιώντας το.
3. «Μην εμπιστεύεσαι ούτε τον ίσκιο σου!»Όταν ένα παιδί μεγαλώνει με τέτοια ακούσματα μαθαίνει να μην εμπιστεύεται κανέναν, ούτε τον ίδιο του τον εαυτό. Επομένως γίνεται φοβισμένο και άβουλο άτομο, εύκολη λεία για εκμετάλλευση από τους επιτήδειους.
4. «Δεν θα καταφέρεις ποτέ να γίνεις άνθρωπος εσύ;»μπορεί να φαίνεται σαν ρητορική ερώτηση όμως το παιδί προσδιορίζει την αξία του μέσα από τη στάση των γονέων του. Αν ο γονιός πιστεύει ότι το παιδί του είναι άχρηστο, εκείνο θα φροντίσει ασυνείδητα να επαληθεύσει την πεποίθεση των γονιών του.
5. «Μη μας διακόπτεις συνεχώς. Μιλάμε για σοβαρά πράγματα δεν προλαβαίνουμε να ασχοληθούμε με τις δικές σου χαζομάρες.»Μπορεί το παιδί σας να μην γνωρίζει τους τρόπους καλής συμπεριφοράς, αλλά είναι στο χέρι σας να το εκπαιδεύσετε. Πιο σημαντικό όμως από αυτό είναι το γεγονός ότι ενώ το παιδί προσπαθεί να επικοινωνήσει με το γονιό του, ο τελευταίος κόβει τις γέφυρες επικοινωνίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σύνηθες κάποια χρόνια αργότερα ο γονιός να κατηγορεί τον/την έφηβο ότι δεν του μιλά ή ότι δεν τον εμπιστεύεται.
6. «Δεν έπρεπε να το κάνεις έτσι! Αφού δεν ξέρεις γιατί δε με ρωτάς; Αν δεν σε βοηθήσω εγώ ποιος νομίζεις ότι θα σε βοηθήσει;»Ο γονιός που χρησιμοποιεί συχνά παρόμοιες εκφράσεις στην καθημερινότητά του εργάζεται προς την αποθάρρυνση του παιδιού του. Ένα αποθαρρυμένο παιδί μεγαλώνοντας γίνεται ένας άβουλος έφηβος, ένας απαθής ενήλικας και ανενεργός πολίτης.
7. «Έτσι όπως κάνεις δεν σε αγαπάω πλέον.»Με φράσεις παρόμοιες με αυτή ο γονιός αντιδρά όπως ένα πεισμωμένο τρίχρονο παιδάκι. Αντί με τη συμπεριφορά του να λειτουργήσει ως μέντορας για το παιδί του, ασκεί στο παιδί του ψυχολογική βία που συχνά έχει πιο τραυματικές επιπτώσεις  από τη σωματική βία.
8. «Θα σε χτυπήσω αν συνεχίσεις να μου μιλάς άσχημα! Τι άλλο μου μένει να κάνω αφού δεν με ακούς καθόλου;»Ο σεβασμός όπως και οι άλλες αξίες κερδίζονται. Όταν ο γονιός απειλεί απροκάλυπτα το παιδί του το εκπαιδεύει στη βία. Συχνά ο γονιός επαναλαμβάνει το μοτίβο της συμπεριφοράς του δικού του γονέα και αν ο σύγχρονος γονέας δεν εκπαιδευτεί μοιάζει ο φαύλος κύκλος να μένει αέναος.Φυσικά υπάρχουν άπειρες φράσεις ή λέξεις που μπορεί να πληγώσουν, να προσβάλλουν, να μειώσουν ή να φέρουν σε δύσκολη θέση το παιδί. Ας έχουμε όλοι στο νου μας ότι ίσως πιο σημαντικό από τα υλικά αγαθά είναι να του αφήσουμε μια άυλη κληρονομιά που θα κουβαλά πάντα στην ψυχή του γεμάτη αγάπη, νοιάξιμο και θετικές φράσεις και λέξεις!

Φράσεις όπως «Δεν μ’ αγαπάς πια! Αν μ’ αγαπάς θα με πας βόλτα» ή «Ο μπαμπάς του Βασίλη τον αγαπάει, γιατί του πήρε κινητό» ή όταν υπάρχουν αδέρφια «Είσαι πάντα πιο καλός μ’ αυτόν παρά με μένα», «Δεν είστε σωστοί γονείς εσείς», ακούγονται συχνά από τα χείλη των παιδιών κάθε ηλικίας.

Αυτές οι φράσεις και άλλες πολλές είναι γνώριμες στους γονείς. Τα παιδιά προκειμένου να πάρουν αυτό που θέλουν που μπορεί να είναι από υλικό αγαθό ή μια άδεια για βόλτα στην ουσία εκμεταλεύονται συναισθηματικά τους γονείς τους. Αυτές οι φράσεις στοχεύουν στις ενοχές και τύψεις των γονέων και συνήθως είναι αποδοτικές αφού ο γονιός υποκύπτει. Τα παιδιά δεν χρησιμοποιούν αυτό τον τρόπο συνειδητά δηλαδή έχοντας τον πλήρη έλεγχο για το τι κάνουν ψυχολογικά αλλά ασυναίσθητα.

Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με όποιον έχουν απέναντί τους. Αν λοιπόν ένας γονιός δεν αισθάνεται τύψεις όταν ακούει τη φράση « μου έλειψες! Που ήσουν όλη μέρα?» το παιδί σταματά να επαναλαμβάνει τη φράση γιατί δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Αν πάλι ο γονιός αισθανθεί τόσο άσχημα και αρχίζει να δίνει πολλή προσοχή στο παιδί και να του κάνει τα χατίρια για να ισοσταθμίσει το γεγονός της απουσίας του, τότε το παιδί θα συνεχίσει να το κάνει.

Η «συναισθηματική εκμετάλλευση των γονιών» αρχίζει από πολύ νωρίς. Σε ένα πείραμα που έγινε σε ένα βρεφονηπιακό σταθμό διαπιστώθηκε ότι ενώ τα μωρά τεσσάρων μηνών ήταν ήσυχα όλη την ημέρα, λίγο πριν ή όταν έβλεπαν τη μαμά τους άρχισαν να κλαίνε, δημιουργώντας βέβαια ενοχές στη μαμά τους. Η μαμά όταν έβλεπε το μωρό να κλαίει το ερμήνευε ότι το μωρό ήταν θυμωμένο μαζί της που το εγκατέλειψε όλη την ημέρα και το μωρό αισθανόταν παντοδύναμο γιατί με αυτό τον τρόπο είχε την αποκλειστική προσοχή της μαμάς του.

Τα παιδιά στην προσπάθειά τους να κερδίσουν πράγματα δοκιμάζουν και προκαλούν τον γονέα. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν τα όρια των γονιών τους και προσδιορίζουν τα δικά τους. Τα παιδιά εκμεταλλεύονται ιδιαίτερα την κατάσταση κατά την οποίο οι γονείς μαλώνουν μεταξύ τους. Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα γνώριμη σε παιδιά χωρισμένων γονιών.

Εκμεταλεύονται κυρίως όταν είναι άρρωστα γιατί ο γονιός είναι συνήθως πολύ αγχωμένος. Εκμεταλεύνται επίσης όταν καταλαβαίνουν ότι οι γονείς περιμένουν κάτι συγκεκριμένο από εκείνα όπως είναι να είναι καλοί μαθητές.

Η συναισθηματική εκμετάλλευση των γονέων εμφανίζεται σχεδόν σε κάθε καθημερινή δραστηριότητα του παιδιού, στο φαγητό στον ύπνο, στο παιχνίδι, στη μελέτη, στη βόλτα με πολλούς και διάφορους τρόπους π.χ. θέλει κάτι από το περίπτερο και προκειμένου να το πάρει μπορεί να στριγγλίζει, να χτυπιέται στο πάτωμα όπου ο γονιός αισθάνεται τόσο εκτεθειμένος που αναγκάζεται να του κάνει το χατίρι.

Οι γονείς είναι σημαντικό να παρατηρήσουν τον εαυτό τους για να διερευνήσουν αν χειρίζονται τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας επαίνους, δώρα και απειλές.

Τι θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να περιοριστεί αυτή η συμπεριφορά?

Μιλήστε με ειλικρίνεια στο παιδί σας και ανάλογα με την ηλικία του εξηγήστε του την συμπεριφορά του.

Οριοθετήστε και χρησιμοποιήστε συνέπειες σταθερά για να μάθει το παιδί στην ματαίωση της επιθυμίας του.

Παρατηρήστε την δική σας συμπεριφορά και δείτε αν εσείς άθελά σας δείχνετε στα παιδιά να είναι χειριστικά χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως είναι η δωροδοκία και ο εκφοβισμός. Αν το διαπιστώσετε περιορίστε το.

Αδιαφορήστε σε ότι δεν σας αρέσει και δώστε σημασία σε ότι θέλετε να ενισχύσετε.

Αντέξτε να εκτίθεστε όταν κάνει κάτι ανάρμοστο και μη αποδεκτό σε δημόσιο χώρο.Σκεφτείτε ότι είναι ένα φαινόμενο πολύ συνηθισμένο στα παιδιά!!!

Θυμηθείτε ότι είναι παιδί και όλα τα παιδιά μεγαλώνουν παίζοντας, για εκείνα και αυτός ο τρόπος είναι ένα παιχνίδι!!

δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα familylife.gr