- Θέστε σαφή και ξεκάθαρα όρια.
- Δώστε λογικές εξηγήσεις για τους κανόνες που επιβάλλονται μιλώντας με τρόπο ευγενικό και αποφασιστικό
- Οι συνέπειες πρέπει να είναι άμεσες, λογικές και κατάλληλες για την ηλικία του παιδιού (π.χ. όταν το παιδί έχει κλέψει, μια λογική συνέπεια θα ήταν να κάνει αγγαρείες, να ζητήσει συγνώμη από τον καταστηματάρχη ή να χάσει ένα δικαίωμα που είχε. Έτσι δείχνετε στα παιδιά ότι είναι υπεύθυνα για τις πράξεις τους και τα βοηθάτε να επανορθώσουν.
- Είναι σημαντικό να γνωρίζει το παιδί τις συνέπειες που θα επακολουθήσουν τις πράξεις του
- Οι συνέπειες που προκαθορίζονται πρέπει να μπορείτε να τις εφαρμόσετε.
- Όσο είναι δυνατό επιπλήξτε ή νουθετήστε ένα παιδί μακριά από τα άλλα ή την παρουσία τρίτων ανθρώπων.
- Όταν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσετε κάποια μη αποδεκτή κοινωνική εκδήλωση ή μια συμπεριφορά μη επιθυμητή από εσάς, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι απορρίπτεται η συμπεριφορά και όχι το ίδιο το άτομο. Για να το επιτύχετε χρησιμοποιήστε τις αρχές της οριοθέτησης, βάζοντας συνέπειες.
- Μη φοβάστε να απολογηθείτε. Τα παιδιά άλλωστε καταλαβαίνουν τα λάθη. Εξηγείστε τους πως δεν είναι τραγικό να αποτύχεις. Όλοι κάνουμε λάθη!
- Θυμηθείτε ότι όσο μικρότερο ηλικιακά είναι το παιδί τόσο περισσότερο δυσκολεύεται να αναλάβει υπευθυνότητες.
- Επιτρέψτε στο παιδί σας να πάρει όσο χρόνο χρειάζεται προκειμένου να προσαρμοστεί ήρεμα και ομαλά.
- Οριοθετείστε με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο την αποδεκτή συμπεριφορά του παιδιού.
- Ξεκαθαρίστε τις διαφορές για όλους μέσα στην οικογένεια ανάμεσα στο καλοκαιρινό και στο χεμερινό πρόγραμμα.
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ενταχθεί στο σχολικό του πρόγραμμα, με το δικό του τρόπο και ρυθμό.
- Δείξτε κατανόηση όταν το παιδί αρνείται να συνεργαστεί άμεσα και προτείνετε εναλλακτικές λύσεις.
- Βοηθήστε το παιδί να προγραμματίσει και να οργανώσει μόνο του το χρόνο του και τις δραστηριότητές του (διάβασμα, παιχνίδι, φαγητό).
- Μετριάστε τις προσδοκίες σας τόσο απέναντι στο δικό σας ρόλο όσο κι απέναντι στα παιδιά. Αν ένα παιδί μπορεί να κάνει κάτι μόνο του ακόμα κι αν δε το κάνει τόσο καλά ή τόσο γρήγορα, όσο θα θέλατε, αφήστε το να το κάνει.
- Έχετε πάντα στο νού σας ότι είναι παιδί και έχει ανάγκη από διασκέδαση.
- Αφιερώστε τους λίγο από το χρόνο σας και παίξτε μαζί του.
- Δώστε του τη δυνατότητα να βρίσκεται συχνά με φίλους του γιατί αυτό το ηρεμεί και το ευχαριστεί.
- Ένα χάδι κάθε μέρα χτίζει τη σχέση σας.
- Φρόντιζε να κοιτάζεις το παιδί στα μάτια, έστω και αν χρειάζεται να σκύψεις ή να γονατίσεις για να το πετύχεις.
- Να δημιουργείς και να διατηρείς οικογενειακές παραδόσεις. Η αίσθηση της συνέχειας και της σταθερότητας ενισχύουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
- Μη διστάζεις να ζητήσεις συγνώμη από το παιδί όταν έχεις άδικο.
- Ενθάρρυνε την αυτενέργεια και την πρωτοβουλία. Μη σπεύδεις να λύσεις όλα του τα προβλήματα.
- Δίδαξε στο παιδί σου καλούς τρόπους. Η ευγένεια θα του δώσει αυτοπεποίθηση στις κοινωνικές εκδηλώσεις.
- Προσπάθησε να παρευρίσκεσαι σε όλα τα σημαντικά για το παιδί γεγονότα (πρώτη μέρα στο σχολείο, παραλαβή αξιολογήσεων, αγώνες, παραστάσεις, αποφοίτηση, κλπ.)
- Να σέβεσαι την ιδιωτική ζωή και τους ιδιωτικούς χώρους του παιδιού.
- Φρόντισε να ξέρει το παιδί τα οικονομικά της οικογένειας. Έτσι θα εκτιμήσει καλύτερα ό,τι του προσφέρεται
- Καθώς το παιδί μεγαλώνει είναι φυσικό να έχει όλο και περισσότερο τη δική του ζωή. Φρόντισε να έχεις και εσύ τη δική σου.
- Διαλέξτε ένα ελκυστικό βιβλίο για το παιδί , και μάλιστα αφήστε να έχει άποψη και το ίδιο για την επιλογή αυτή.
- Επισκεφτείτε βιβλιοπωλεία ή υπαίθριες εκθέσεις βιβλίων μαζί και αν είναι δυνατόν παρακολουθείστε μία παρουσίαση βιβλίου που συνοδεύεται από κάποιο θεατρικό εργαστήριο.
- Αναγνώστε με ευχαρίστηση κι ενθουσιασμό την ιστορία, χρωματίζοντας ανάλογα των περιστάσεων τη φωνή σας.
- Χρησιμοποιήστε και τα χέρια σας καθώς αφηγήστε το παραμύθι και μιμηθείτε τις φωνές και τις κινήσεις των ζώων, όσο μπορείτε καλύτερα.
- Προτείνετε στο παιδί να ολοκληρώσει την ιστορία, δίνοντας ένα δικό του τέλος ή να ζωγραφίσει ότι του έχει κάνει εντύπωση. Εναλλακτικά, μπορείτε να του προτείνετε να «παίξετε» μαζί, σκηνοθετώντας το παραμύθι.
- Βρείτε μια ώρα που τόσο εσείς όσο και το παιδί είστε ήρεμοι και χαλαροί και επιθυμείτε να διαβάσετε μια ιστορία.
- Γίνετε πρότυπο καλού αναγνώστη εσείς οι ίδιοι, επιλέγοντας να διαβάζετε ένα βιβλίο στον ελεύθερο χρόνο σας.
· Είναι πολύ σημαντικό το βιβλίο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στην ηλικία του παιδιού σας, π.χ. ένα βιβλίο πιο προχωρημένο από το γνωστικό επίπεδο του παιδιού σας θα το δυσκολέψει και πιθανότατα αρχικά να το αποθαρρύνει από το να διαβάζει βιβλία.
· Η εικονογράφηση θα πρέπει να είναι ευδιάκριτη με όμορφες εικόνες και να αποφεύγει να δείχνει σκληρές ρεαλιστικές σκηνές, όπως π.χ. στο παραμύθι της κοκκινοσκουφίτσας το λύκο να καταβροχθίζει τη γιαγιά!
· Το βιβλίο θα πρέπει άλλοτε να ψυχαγωγεί το παιδί π.χ. μια διασκεδαστική περιπέτεια, άλλοτε να το εκπαιδεύει, π.χ. στο να μάθει τα χρώματα κι άλλοτε να το διδάσκει, π.χ. πώς να μάθει καλούς τρόπους.
- Να δίνετε προσοχή στο παιδί σας όταν σας μιλάει και βεβαιωθείτε ότι σας προσέχει όταν του μιλάτε.* Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει μία απλή περιγραφή.
- Χρησιμοποιήστε κατάλληλη ομιλία η οποία να είναι απλή και καθαρή ώστε να μπορεί το παιδί να σας μιμηθεί.
- Επαναλάβετε ότι λέει το παιδί σας εμπλουτίζοντας τις φράσεις.
- Δείτε μαζί πολύχρωμα παραμύθια και βιβλία ονομάζοντας την εικονογράφηση.
- Δείξτε στο παιδί πώς να μετράει στη σειρά αντικείμενα και εικόνες.*
- Κάντε ανοιχτές ερωτήσεις που έχουν τη δυνατότητα στο παιδί να επιλέξει (π.χ. Θέλεις να πάμε βόλτα στη γιαγιά ή στο πάρκο;
- Χρησιμοποιείτε στην καθημερινή σας ομιλία καινούργιες λέξεις έτσι ώστε να διευρύνετε το λεξιλόγιό του.
- Ονομάστε τα διάφορα μέρη του σώματός του και το τι μπορεί να κάνει κανείς με αυτά.
- Τραγουδάτε απλά τραγούδια για να μάθει το ρυθμό της ομιλίας.
- Βοηθήστε το παιδί σας να εκτελεί πολύπλοκες εντολές όπως «Βούρτσισε πρώτα τα δόντια σου και μετά πλύνε τα χέρια σου.».
- Ακολουθήστε τις οδηγίες του όταν παίζετε και φτιάχνει ένα σπιτάκι, ένα πύργο με τουβλάκια.
- Μιλήστε στο παιδί σας γι’ αυτό που βλέπει στην τηλεόραση.
- Ενώ ψωνίζετε συζητήστε μαζί του τι θα αγοράσετε, πόσα πράγματα χρειάζεστε, το μέγεθος, το σχήμα και το βάρος των πραγμάτων.
1. Προτιμήστε να υπάρχει τηλεόραση στο σαλόνι και όχι στο παιδικό δωμάτιο
Έτσι, μπορείτε να ελέγχετε καλύτερα την ποιότητα και την ποσότητα των προγραμμάτων, αλλά και την απόσταση της οθόνης από τα μάτια των παιδιών.
2. Οριοθετήστε το χρόνο και τη διάρκεια που θα βλέπει το παιδί τηλεόραση και ορίστε ποιο πρόγραμμα είναι κατάλληλο για την ηλικία του.
3. Παρακολουθήστε τηλεόραση μαζί με τα παιδιά σας για να έχετε την ευκαιρία να ασκήσετε κριτική και να συζητήσετε μαζί τους για το περιεχόμενο των προγραμμάτων. Με αυτό τον τρόπο η παθητική τηλεόραση θα εξελιχθεί σε γόνιμη συζήτηση.
4. Με τον ίδιο τρόπο, είναι σημαντικό να ασκείτε κριτική στον τρόπο που παρουσιάζεται μία είδηση από την τηλεόραση και πώς παρουσιάζεται η ίδια είδηση από μία εφημερίδα.
5. Σχολιάστε το περιεχόμενο των διαφημίσεων και τον τρόπο ζωής που προωθούν.
6. Προτείνετε στο παιδί ελκυστικές για το ίδιο εναλλακτικές λύσεις.
7. Γίνετε εσείς το πρότυπο του τηλεθεατή για το παιδί σας βλέποντας επιλεκτικά τηλεόραση και τον υπόλοιπο ελεύθερο χρόνο αξιοποιείστε τον δημιουργικά.
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και πρακτική έτσι ώστε το παιδί βαθμιαία να ωριμάσει συναισθηματικά και να συγκροτηθεί.
Ο γονιός είναι σημαντικό να παρατηρεί τη συμπεριφορά του παιδιού του, στη συνέχεια να αναγνωρίζει και να καταλαβαίνει το συναίσθημα που εκδηλώνει το παιδί και να το διατυπώνει με κατάλληλα λόγια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αρχίζει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να τα ονομάζει.
Το παιδί σε κάθε ηλικία κάνει μεγάλες προόδους στο να αναγνωρίσει και να κατανοήσει τα συναισθήματά του αλλά δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί. Στη νηπιακή ηλικία, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην εφηβική ηλικία, οι εναλλαγές στη διάθεση των παιδιών είναι μεγάλες και απότομες. Οι γονείς χρησιμοποιώντας τις αρχές της συναισθηματικής νοημοσύνης βοηθούν το παιδί να καταλάβει, αναγνωρίσει, διατυπώσει και τελικά εκφράσει τα συναισθήματά του, έτσι ώστε να μπορέσει να τα διαχειριστεί λειτουργικά για εκείνο.
| Συμπεριφορά/κατάσταση παιδιού | Συναίσθημα | Διατύπωση από το γονέα | Οφέλη |
|
· Χτυπάει παλαμάκια
· Χοροπηδάει
· Χαμογελάει |
Χαρά | Φαίνεται ότι είσαι χαρούμενος! | Αναγνωρίζοντας τη χαρά του ο γονιός «δίνει» το δικαίωμα στο παιδί να χαίρεται όποτε το θελήσει. |
| · Μένει μόνο του
· Κλαίει · Αρνείται να παίξει |
Λύπη | Δείχνεις λυπημένος! | Καταλαβαίνει το παιδί ότι δεν υπάρχουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα. |
| · Χτυπάει τον εαυτό του ή/και τους άλλους
· Φωνάζει · Πετάει πράγματα στον τοίχο |
Θυμός | Είσαι θυμωμένος! | Ο γονιός του δείχνει τον τρόπο να εκτονώσει το θυμό του. |
| · Δεν απομακρύνεται από το γονιό
· Ξυπνάει τη νύχτα από εφιάλτη · Αρνείται να πλησιάσει ζώα |
Φόβος | Αισθάνεσαι φόβο! | Ο «ώριμος» γονιός αναγνωρίζοντας το φόβο του παιδιού το βοηθά να αναπτύξει την αυτοπεποίθεσή του |
Καλλιεργείστε την επικοινωνία, γνωρίζοντας το δάσκαλο την πρώτη εβδομάδα του σχολείου.
Ενημερώστε το δάσκαλο για το χαρακτήρα του παιδιού σας, με τον τρόπο αυτό τον βοηθάτε να γνωρίσει καλύτερα και πιο σύντομα το νέο του μαθητή.
Εξηγήστε στο δάσκαλο πώς αρέσει στο παιδί σας να του συμπεριφέρονται, έτσι βοηθάτε και το παιδί σας να προσαρμοστεί πιο εύκολα στις νέες συνθήκες.
Ζητήστε να μάθετε για τα υλικά διδασκαλίας και να συνδράμετε και εσείς με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη διαδικασία της μάθησης.
Ενημερωθείτε για τις μεθόδους που χρησιμοποιεί ο δάσκαλος για την επίτευξη των στόχων. Εάν διαφωνείτε εξηγήστε με ήρεμο τρόπο τους λόγους της διαφωνίας σας και προτείνετε εναλλακτικές λύσεις.
Φροντίστε η πρώτη σας επαφή να γίνει πριν υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα. Σε αντίθετη περίπτωση ο εκπαιδευτικός είναι εκείνος που περιγράφει την άσχημη συμπεριφορά του παιδιού σας ή την ανησυχία του ότι ένα πρόβλημα μάθησης μπορεί να υπάρχει και ο γονιός παίρνει αμυντική στάση.
Θυμηθείτε ότι και οι δύο θέλετε να βοηθήσετε το παιδί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και οι πληροφορίες είναι σας απαραίτητες.
Ένας τρόπος για την προώθηση της μάθησης των παιδιών είναι με τη συνεργασία της οικογένειας και του σχολείου, όπου οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μοιράζονται την ευθύνη για τη δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης που θα βοηθήσει τα παιδιά να πετύχουν ακαδημαϊκά.
Συνηθίστε το παιδί να είναι ανεξάρτητο από εσάς και όχι προσκολημένο δίνοντας του χώρο και πρωτοβουλίες.
* Μιλήστε του για το σχολείο χωρίς να υπερβάλλετε αλλά ούτε και να το υποτιμάτε.
* Πείτε του ότι το σχολείο είναι ένα μέρος που θα μάθεις πολλά πράγματα, κάποια θα σου αρέσουν και άλλα όχι.
* Περιγράψτε το συνηθισμένο πρόγραμμα του σχολείου για να ξέρει τι να περιμένει, όπως π.χ. ότι θα κάθεται σε καρέκλα για κάποια ώρα, θα έχει διάλειμμα, βιβλία κτλ.
* Επισκεφτείτε το σχολείο πριν την επίσημη μέρα έναρξης και αν είναι δυνατόν συναντήστε την δασκάλα που θα το έχει.
* Κάντε τις προετοιμασίες για το σχολείο μαζί με το παιδί ( αγορά σάκας, τετραδίων, μολυβιών) και αφήστε το να τα διαλέξει μόνο του.
* Φροντίστε, αν είναι δυνατόν, να γνωρίσει κάποιο παιδί που πηγαίνει σε συτό το σχολείο ή θα πάει γιατί έτσι θα μειωθεί το άγχος του παιδιού μας.
* Πάρτε άδεια την πρώτη μέρα και κάντε κάτι όμορφο μαζί με το παιδί για να γιορτάσετε την αρχή της σχολικής χρονιάς.
