Τα όρια και η σημασία τους
Τα όρια, είναι μια έννοια πολύ σημαντική για την εξέλιξη του ατόμου και η οριοθέτηση μια διαδικασία που εφαρμόζουν οι γονείς στα παιδιά τους στα πλαίσια της διαπαιδαγώγησής τους.
Τα όρια και κατά συνέπεια η οριοθέτηση είναι μια διαδικασία που πηγάζει από μια δημοκρατική προσέγγιση και τα εφαρμόζει ο δημοκρατικός γονέας.
Λειτουργούν προληπτικά και όταν εφαρμόζονται κερδίζουν όλοι.
Τα όρια τονίζουν τις θετικές συνέπειες που προκύπτουν από την εφαρμογή τους και οικοδομούν τον αμοιβαίο σεβασμό και ενδιαφέρον.
Ουσιαστικά, θετική διατύπωση σημαίνει ότι βάζω τα όρια χρησιμοποιώντας θετικά λόγια.
Φυσικές συνέπειες (Φ.Σ.) είναι εκείνες που επιτρέπουν στα παιδιά να διδαχθούν από τη φυσική τάξη των πραγμάτων, π.χ. όταν δεν τρώμε, πεινάμε ή όταν το παιδί δε φοράει αδιάβροχο και βρέχει, θα βραχεί.
Λογικές συνέπειες (Λ.Σ.) είναι εκείνες που επιτρέπουν στα παιδιά να διδαχθούν από την πραγματικότητα π.χ. αν το παιδί κάνει κακή χρήση του κινητού, θα το στερηθεί.
Όταν συμβαίνει μια συμπεριφορά, είναι σημαντικό οι γονείς να αποφασίσουν αν θα αντιδράσουν (Λ.Σ.) ή θα αδιαφορήσουν (Φ.Σ.)
Στο σημείο αυτό, χρειάζεται να γίνει ένας διαχωρισμός ανάμεσα στις λογικές συνέπειες και στην τιμωρία.
Η τιμωρία έρχεται απροειδοποίητα, ξαφνικά, άσχετα και δυσανάλογα. Κρύβει αυταρχισμό και απειλή. Δίνει έμφαση στην ανάρμοστη συμπεριφορά και θίγει την προσωπικότητα του παιδιού και φυσικά χρησιμοποιείται η αρνητική διατύπωση. Συνήθως προκαλούν αντίδραση εκ μέρους του παιδιού. π.χ. Δεν θα δεις τηλεόραση αν δεν έχεις τελειώσει το διάβασμά σου μέχρι τις 7. Οι λογικές συνέπειες αφορούν τη συμπεριφορά του παιδιού, την τωρινή και τη μελλοντική και εφαρμόζονται με φιλικό τρόπο.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για μια καλή οριοθέτηση;
- πρόληψη
- σαφήνεια
- θετική διατύπωση
- συνέπεια
- σταθερότητα
- συνέχεια
Ο τόνος της φωνής μας οφείλουμε να είναι χαμηλός και ήπιος. Τα λέμε μόνο 1 φορά. Εάν δεν τηρηθούν γίνεται συμφωνία ανάμεσα στο παιδί και στο γονιό π.χ. Βλέπεις αυτό που είχαμε συμφωνήσει δεν τηρήθηκε. Εγώ σκέφτομαι ότι εφόσον δεν έγινε αυτό, άρα θα γίνει αυτό.
Γιατί πρέπει να χρησιμοποιούνται τα όρια;
- Γιατί ενώ η τιμωρία δίνει έμφαση στην ανάρμοστη συμπεριφορά, τα όρια εστιάζουν στην ικανότητα του να κάνει πιο εποικοδομητικές επιλογές.
- Γιατί τα όρια δεν απειλούν τη συναισθηματική ασφάλεια και είναι καλό να γίνονται μέσα σε κλίμα αγάπης και σεβασμού.
- Γιατί διατυπώνονται θετικά ως συμφωνία ανάμεσα στο γονιό και στο παιδί ενώ όταν έχουμε αρνητική διατύπωση ακόμα και θετική πρόθεση να έχουμε, προβάλλεται ο αρνητισμός.
- Γιατί χρησιμοποιώντας τα όρια μπορούμε να διδάξουμε το σεβασμό και την υπευθυνότητα.
- Γιατί καλλιεργούμε σιγά σιγά στο σπίτι μας κλίμα συνεργασίας και όχι κλίμα ανταγωνισμού.
- Γιατί είναι ο μόνος τρόπος να είμαστε όλοι κερδισμένοι!